پوکه معدنی که با نام علمی پومیس نیز شناخته می‌شود یک سنگ آتشفشانی است. این سنگ از گدازه‌های آتشفشان که در مجاورت با هوای سرد یا باران به تدریج سرد می شوند تشکیل می شود. این مقاله به خواص پوکه معدنی برای گل و گیاه می پردازد.
خواص پوکه معدنی
- عوامل بسیاری در رشد و نمو گیاهان تاثیر دارند، یکی از موثر ترین عوامل رشد گیاهان خاک آنهاست که اگر دارای مواد معدنی مغذی باشد در رشد گیاه بسیار موثر است. پوکه معدنی به دلیل خروج از دل زمین املاح معدنی فراوانی نظیر نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، بور، کلر، آهن، منگنز، مولیبدن و روی را با خود به همراه دارد که آن را به گیاه منتقل می کند.
- پوکه معدنی بعد از مدتی بر اثر آبیاری حاصلخیزتر می‌شود و املاح و معدنی موجود در بافت هایش را رها کرده و به خاک و آب می دهد، درحالیکه خاک پس از مدتی حاصل خیزی خود را از دست می‌دهد.
- پوکه معدنی با جذب آب در بافت خود سبب می شود که آب زمان دیرتری تبخیر شده و زمان طولانی تری بر سطح خاک بماند. بدین ترتیب پوکه مانع از متراکم شدن خاک گلدان می شود و از سویی آب کمتری هم در هنگام آبیاری مورد نیاز است.
- وزن کم پوکه معدنی باعث شده است که از آن به راحتی در هر مکانی اعم از گلخانه، گلدان، باغچه و … استفاده کرد. بدین ترتیب جابجایی گل و گلدان توسط افراد با راحتی بیشتری انجام می شود.
- وجود پوکه معدنی در خاک باعث بلندتر شدن شاخ و برگ گیاهان شده، بدین ترتیب مقاومت گیاه در برابر بیماری ها و فساد آن بیشتر می شود.
- پوکه معدنی به دلیل داشتن بافت متخلخل و پرمنفذ اکسیژن را به راحتی به ریشه گیاه می‌رساند و از پژمرده شدن گیاه جلوگیری می کند.
- وجود پوکه معدنی در خاک، به دلیل خاصیت ضدعفونی کنندگی، بیماری و آفت را از گل و گیاه دور می‌کند. می توان گفت آفات و حشرات به خصوص مورچه ها از پوکه معدنی گریزان هستند.
- پوکه معدنی به دلیل نوع سنگ و نحوه بوجود آمدن آن در دمای بسیار بالا مقاومت زیادی دارد و به همین دلیل می تواند مدت زیادی در خاک باقی بماند.
- برای قلمه زنی یک گل یا یک گیاه حتماً باید از خاکی استفاده شود که دارای تخلخل فراوانی باشد تا قلمه پوسیده نشود و اکسیژن مورد نیاز ریشه به موقع به آن برسد. پوکه معدنی به دلیل بافت متخلخل برای قلمه زنی بسیار مفید و موثر است.
- پوکه معدنی از میزان نمک خاک می کاهد و PH خاک یا همان میزان اسیدی بودن خاک را کنترل می کند و آن را به حد طبیعی می رساند.
پوکه معدنی دارای انواع مختلفی می باشد و باید با توجه به نوع کاربرد آن برای گلدان، گلخانه، باغ یا باغچه انتخاب درستی داشت.
عوامل موثر در انتخاب نوع پوکه معدنی برای گل و گیاه
- اندازه پوکه معدنی: پوکه ممکن است از اندازه های چند سانتی متر تا چند میلیمتر موجود باشد. برای این که مواد معدنی بهتر از پوکه جدا شده و به ریشه گیاهان نفوذ کند، پوکه های ریز دانه تر مناسب تر است. البته زمین های کشاورزی ظرفیت پوکه های درشت تر را نیز دارند. نکته دیگر اینکه چنانچه بذر گیاه در خاک کاشته می شود باید حتما از پوکه های ریز دانه تر جهت پوشاندن کامل دانه استفاده کرد.
- کیفیت پوکه: در خاک گلدان ها و گیاهان حساس، حتما باید از پوکه مرغوب استفاده کرد. چرا که پوکه نا مرغوب می تواند شامل ناخالصی هایی مانند آهک و مواد مضر برای خاک گلدان ها باشد. عدم وجود ناخالصی، تخلخل مناسب و پوکه های مناطق سردسیرتر از عوامل موثر بر کیفیت پوکه معدنی است.
پوکه عدسی، پوکه ماسه ای، پوکه نخودی برای گلدان های بزرگ مناسب تر هستند. همچنین بهتر است برای باغچه ها و گلخانه ها از پوکه های عدسی، نخودی و فندقی استفاده کرد. پوکه معدنی مناسب برای زمین های کشاورزی پوکه فندقی، پوکه بادامی، پوکه نخودی و پوکه صنعتی است.
نحوه استفاده از پوکه معدنی برای گل و گیاه
برای مخلوط کردن خاک گلدان با پوکه معدنی لازم است گلدان مورد نظر دو برابر حجم نهال باشد. بهتر است از 70 درصد خاک و 30 درصد پوکه معدنی در این مخلوط استفاده کرد. پس از قرار دادن نهال در محل خود در گلدان، باید خاک تهیه شده را در اطراف ریشه گیاه ریخته، گلدان را پر کرد و سپس به گیاه آب داد. ترکیب پوکه بهتر است در لایه های بالایی خاک گلدان باشد.